Cách chữa zona thần kinh là gì hay thuốc trị zona thần kinh với triệu chứng zona thần kinh và nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh là gìdo Bệnh Zona thần kinh là một bệnh lý phổ biến mà nhiều người mắc phải, thường xuất hiện xung quanh vùng trán hay mắt, nếu không nhanh chóng điều trị có thể gây nhiễm trùng mắt dẫn đến mù lòa. Vậy, nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh và cách chữa bệnh zona thần kinh như thế nào, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của phòng khám đa khoa Đông Phương.
Bệnh zona thần kinh là gì
Bệnh Zona thần kinh là kết quả của sự tái hoạt động của loại virus herpes zoster. Đây cũng chính là thủ phạm gây nên bệnh thủy đậu ở trẻ em, virus này trú ngụ trong các dây thần kinh cảm giác ở trạng trạng thái ngủ. Các virus này sẽ tái hoạt động trở lại ở 1 trong 5 người đã từng bị thủy đậu . Sau đó, virus sẽ đi dọc theo các dây thần kinh cảm giác vào da và tạo nên các mảng phát ban. Đây chính là bệnh Zona thần kinh.
Nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh
Có nhiều nguyên nhân gây bệnh Zona thần kinh, trong đó có những nguyên nhân cơ bản sau:
Nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh do Virus Varicella-zoster
Đối với những người đã từng bị thủy đậu có nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh rất cao. Bởi Virus Varicella-zoster là tác nhân gây nên bệnh thủy đậu và zona thần kinh. Đầu tiên khi cơ thể người tiếp xúc với với virus gây ngứa da lở loét gọi là bệnh thủy đậu. Khi bệnh nhân thủy đậu khỏi bệnh nhưng các virus vẫn không bị triệt tiêu mà ẩn trong các tế bào thần kinh. Một vài năm sau, thậm chí vài chục năm khi gặp điều kiện thuận lợi chúng sẽ hoạt động trở lại đị theo dây thần kinh, phát bệnh trên các vùng da bị ảnh hưởng bởi dây thần kinh đó. Thông thường virus phát bệnh dọc theo dây thần kinh ở một bên cơ thể, các dây thần kinh trên bụng mặt là những dây thần kinh hay phát bệnh nhất.
Cách điều trị bệnh bạch biến tận gốc vĩnh viễn
Nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh do hệ miễn dịch suy yếu vì lão hóa
Đối với những người độ tuổi ngoài 50 có hệ miễn dịch suy yếu, mất khả năng ức chế các virus gây bệnh nên nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh là rất cao.
Nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện
Những trẻ em đã từng mắc bệnh thủy đậu thì có khả năng mắc bệnh zona thần kinh rất lớn vì trẻ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nên không thể chống lại sự tái hoạt động của các virus gây bệnh zona thần kinh.
Nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh do stress
Những người hay phải làm công việc căng thẳng liên tục trong thời gian dài, cơ thể mệt mỏi khiến cho hệ miễn dịch suy yếu chính là điều kiện thuận lợi cho virus hoạt động trở lại, và là nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh.
Nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh do các bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch như: ung thư, HIV/AIDS, những người đang dùng thuốc Steroid,…hoặc đang phải chịu các phương pháp điều trị làm hệ miễn dịch bị ức chế, suy yếu.
Bất kỳ ai đã từng bị mắc bệnh thủy đậu lúc còn nhỏ đều có nguy cơ mắc phải bệnh zona thần kinh.
Bệnh zona thần kinh có thể gặp ở tất cả các lứa tuổi. Kể cả là người khỏe mạnh cũng hoàn toàn có khả năng bị căn bệnh zona tấn công tuy nhiên thường gặp nhất là ở người lớn tuổi, càng lớn tuổi thì nguy cơ mắc phải bệnh càng cao hơn. Tỷ lệ mắc bệnh Zona thần kinh mỗi năm từ 1 đến 4 người cứ trên mỗi 1000 người. Tỷ lệ này lên tới 3,9 – 11,8 người đối với những người ở độ tuổi trên 65.
Bên cạnh đó, những người đang mắc phải một số căn bệnh như: bệnh về đường máu (lympho mạn, hodgkin…), tiểu đường, viêm não – màng não, ung thư, suy giảm miễn dịch, suy nhược cơ thể, các sang chấn tinh thần, xạ trị, ghẻ thủy đậu… cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh.
Triệu chứng của zona thần kinh
Bệnh zona thần kinh là một dạng tái hoạt của virus varicella zoster. Thường thì bệnh nhân đã mang virus từ khi còn nhỏ, virus này ẩn vào trong tế bào thần kinh. Sau một thời gian dài, virus sẽ tái phát thành bệnh zona thần kinh. Virus sẽ lan theo dây thần kinh và bộc phát ở trên da tương ứng với khu vực của dây thần kinh đó.
Triệu chứng của zona thần kinh cơ bản là phát ban đỏ, sau đó biến chuyển thành mụn nước với cảm giác ngứa, rát và nóng. Khoảng hai đến ba tuần sau thì da sẽ lành nhưng cảm giác đau nóng sẽ kéo dài rất lâu.
Triệu chứng của zona thần kinh lâm sàng
Trước khi xuất hiện những tổn thương từ 2-3 ngày, bệnh nhân thường có những báo hiệu trước như: nóng rát dấm dứt, đau nhức ở vùng sắp bị tổn thương kèm theo một số triệu chứng của zona thần kinh toàn thân ít hoặc nhiều như: đau đầu, mệt mỏi… Hạch ngoại vi lân cận có thể sưng vù và đau nhức.
Vị trí mắc bệnh zona
Triệu chứng của zona thần kinh thường tập trung ở những vị trí đặc biệt và chỉ xuất hiện ở một bên của cơ thể dọc theo các đường dây thần kinh , tuy nhiên vẫn có một vài trường hợp cá biệt có thể bị ở cả hai bên hay lan toả toàn thân.
Những tổn thương cơ bản
Thông thường, triệu chứng của zona thần kinh bắt đầu là các mảng đỏ, phù nề nhẹ, có gờ cao hơn mặt da, hình tròn hoặc bầu dục lần lượt nổi dọc theo dây thần kinh , có thể rải rác hoặc cụm lại thành từng dải, sau 1-2 giờ trên mảng đỏ đó xuất hiện những mụn nước chứa dịch trong, căng nhưng khó vỡ, những mụn nước này tập trung thành cụm một.
Sau 2-3 ngày, mụn nước đục dần và bị vỡ, xẹp đi rồi để lại sẹo ( nếu nhiễm khuẩn). Trong quá trình phát bệnh, da thường bị nổi hạch và sưng đỏ ở vùng bị tổn thương.
Nếu thấy xuất hiện những triệu chứng của zona thần kinh này, thì người bệnh cần nhanh chóng đi thăm khám để tìm ra cách chữa zona thần kinh phù hợp nhất.
Cách chữa zona thần kinh
Bệnh zona thần kinh xảy ra ở mọi lứa tuổi, cả nam và nữ, thường gặp nhất ở người trưởng thành và chỉ mắc một lần vào mùa thu hoặc xuân,
Đông y coi chứng bệnh này thuộc chứng đơn hoặc chứng sang do can, đởm có phong nhiệt hoặc thấp nhiệt ở bên trong xuất ra ngoài da gây nên bệnh.
Một nguyên nhân khác là do độc tà ứ trệ dẫn đến kinh mạch không thông làm cho khí trệ huyết ngưng, gây đau như kim châm.
Cách chữa zona thần kinh bằng đông y dùng phương pháp thanh nhiệt, giải độc. Một số cách chữa zona thần kinh có hiệu quả cao thường được sử dụng, đó là:
Cách chữa zona thần kinh thể thấp nhiệt, vùng tổn thương màu đỏ, các mụn nước tụ lại, chất nước trong vỡ ra hoặc gây lở loét đau nhức, ấn vào thấy đầy trướng, lưỡi hơi đỏ, có rêu lưỡi trắng bệu hoặc vàng bệu, thì phải thanh hóa thấp nhiệt, lương huyết và giải độc.
Trường hợp này dùng bài thuốc Ý dĩ nhân xích đậu thang gia giảm.
Bài thuốc này gồm đậu đỏ 15g, ý dĩ nhân 15g, kim ngân hoa 12g, địa phu tử 12g, phục linh bì 12g, sinh địa 12g, xa tiền tử 10g, xích thược 10g, xa tiền thảo 10g, mã xỉ hiện 10g, cam thảo 6g, bội lan 9g, hoắc hương 9g. Sắc lên uống mỗi ngày một thang.
Cách chữa bệnh zona thần kinh trường hợp bệnh do nhiệt độc, vùng tổn thương màu đỏ, nốt ban có nước, mụn mọc gom lại một chỗ hoặc thành từng vệt, người bệnh cảm giác nóng rát, họng khô, miệng đắng, đêm không ngủ được, táo bón, nước tiểu vàng, lưỡi đỏ, có rêu lưỡi vàng hoặc vàng khô, mạch huyền.
Cách chữa zona thần kinh trong trường hợp này là giải độc, thanh nhiệt tả hỏa, giảm đau.
Bài thuốc được sử dụng là đại thanh liên kiều thang gia giảm
Bài thuốc gồm: đại thanh diệp 9g, quán chúng 9g, huyền sâm 9g, liên kiều 12g, hoàng cầm 9g, kim ngân hoa 12g, mã xỉ hiện (rau sam) 15g, sinh địa 12g, đơn bì sao 6g, lục đậu 15-30g xích thược 6g.
Ngày 1 thang sắc lên uống.
Cách chữa zona thần kinh trường hợp bệnh do khí trệ huyết ngưng
Chứng bệnh này thường gặp ở người lớn tuổi, sau khi vết thương đã lành, tuy nhiên vẫn còn rất đau, đêm không ngủ được, lưỡi đỏ hoặc đỏ tối, ngũ tâm phiền nhiệt, rêu lưỡi ít hoặc rêu trắng nhạt.
Với trường hợp này cách chữa zona thần kinh là phải thư can, lý khí thông lạc giảm đau với bài thuốc kim linh tử tán gia giảm
Gồm: kim linh tử 9g, tử thảo căn 9g, uất kim 9g, sài hồ (tẩm giấm) 6g, huyền hồ sách 6-9g, thanh bì 6g, đương quy 12g, bạch thược sao 12g, ty qua lạc 10g. Sắc uống hàng ngày.
Cách chữa zona thần kinh thể can kinh uất nhiệt xuất hiện nốt ban đỏ, có nước, căng bóng, đau như lửa đốt, họng khô, người bứt rứt khó chịu, ăn không ngon, dễ nổi nóng, táo bón, , rêu lưỡi vàng, nước tiểu vàng đậm.
Cách chữa zona thần kinh bằng thanh nhiệt, giải độc, giảm đau
Dùng bài Long đởm tả can thang gia giảm gồm: long đởm thảo 12g, chi tử 16g, hoàng cầm 12g, trạch tả 12g, sinh địa 16g, mộc thông 12g, đương quy 12g, cam thảo 6g, mạch môn 16g, huyền sâm 16g. Mỗi ngày sắc 1 thang uống.
Nếu bệnh xuất hiện ở vùng đầu, mặt thì thêm cúc hoa 12g, bệnh ở vai và tay khương hoàng 10g, gia khương hoạt 12g, ở chi dưới thì thêm ngưu tất 12g, độc hoạt 12g.
Thuốc trị zona thần kinh
Việc chữa trị bệnh zona thần kinh hoàn toàn không giống với điều trị bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng cắn. Nếu như người bệnh điều trị muộn hoặc là điều trị sớm nhưng lại không đúng loại thuốc trị zona thần kinh hoặc đã đúng thuốc nhưng lại không đủ liều lượng thì cũng coi như vẫn chưa được chữa trị. Việc điều trị cho kết quả tốt nhất là được tiến hành trong vòng 48 giờ kể từ lúc có thương tổn trên da tuy nhiên rất ít bệnh nhân làm được điều này. Nếu như xử trí được trong khoảng 1 tuần đầu thì kết quả cũng tương đối tốt. Nếu để bệnh nặng mới điều trị thì sẽ càng để lại nhiều di chứng.
Một số loại thuốc trị zona thần kinh hiệu quả được nhiều bác sĩ chỉ định, đó là
Nhóm thuốc trị zona thần kinh kháng virus
Được sử dụng trong giai đoạn cấp tính của bệnh. Thuốc có tác dụng rút ngắn thời gian bài xuất của virut, làm ngưng lại nhanh sự hình thành phát triển nhưng vùng thương tổn mới, giúp đẩy nhanh quá trình liền sẹo, giảm độ nặng trong các cơn đau cấp. Một số loại thuốc trị zona thần kinh thường được lựa chọn là: valacyclovir, acyclovir, famcilovir. Chúng chỉ có một số điểm nhỏ khác nhau : valacyclovir chính là tiền chất của acyclovir, sản xuất ra acyclovir cao gấp hơn 5 lần so với acyclovir.
Việc uống valacyclovir 1000 mg 1 lần cách nhau 8 tiếng sẽ có tác dụng bằng acyclovir uống 4 giờ một lần, mỗi lần 800mg. Valacyclovir cùng với famciclovir có cân bằng dược động học rất tốt, liệu pháp dử dụng đơn giản hơn chính vì vậy thường được ưa dùng hơn.
Lưu ý rằng: cần phải dùng sớm nhất trong khoảng 24-48 giờ khi bắt đấu xuất hiện triệu chứng, với liều lượng cao. Tuyệt đối không áp dụng dạng thuốc trị bệnh zona thần kinh bôi ngoài da vì sẽ không hề có hiệu quả. Thuốc chưa gây ra một tác dụng phụ nguy hiểm nào. Tuy nhiên đối với những người bị suy thận, cần phải giảm bớt liều lượng. Hiện nay vẫn chưa có thông tin đầy đủ nào vì vậy không nên sử dụng cho phụ nữ mang thai
Nhóm thuốc trị zona thần kinh giảm đau
Kinh nghiệm của các bác sĩ phòng khám đa khoa Đông Phương ở Hà Nội: tình trạng đau thần kinh sau khi bị zona thường diễn ra 30-60 ngày kể từ thời điểm nổi phát ban hoặc là sau khi bắt đầu liền sẹo. Bệnh nhân sẽ có cảm giác đau vô cùng khó chịu: rát bỏng như bị dao đâm,nhức nhối, như bị điện giật. Đau có thể xảy ra trong thời gian dài thậm chí nhiều tháng, nhiều năm, đi kèm theo đó là một số rối loạn cảm giác khác nhau, điển hình nhất là loạn cảm giác đau khi tiếp xúc với vùng da tổn thương (áo quần khi chạm vào vùng da bị zona, dù là chỉ chạm nhẹ thôi cũng có thể dẫn đến cảm giác đau nhói dữ dội).
Lidocain: sử dụng dưới dạng thuốc dán 5%. Thuốc cũng có khả năng gây ra kích ứng tại chỗ nhưng ít khi gây độc hại đến toàn cơ thể. Chú ý chỉ được dán lên trên vùng da còn nguyên vẹn chưa tổn thương.
Kem capsaicin: có thành phần hoạt chất được chiết xuất từ quả ớt. Đây là một dạng thuốc trị zona thần kinh bôi zona thần kinh có nồng độ 0,025-0,075%. Đầu tiên bôi loại kem có nồng độ thấp sau đó tăng nồng độ của kem lên. Chỉ được bôi ở khu vực da chưa bị tổn thương. Thuốc có thể gây ra rát bỏng chính vì vậy nhiều người đã phải ngừng dùng vì không thể chịu nổi.
Amitriptylin và nortriptylin là các loại thuốc chống trầm cảm 3 vòng. Bắt đầu bằng việc sử dụng liều lượng thấp sau đó tăng lên liều cao, chia ra thành 3 lần uống một ngày. Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như: bí tiểu, gây lú lẫn, hạ huyết áp tư thế, loạn nhịp tim, khô miệng vì vậy tốt nhất nên hạn chế sử dụng đối với người lớn tuổi.
Oxycodon: đây là thuốc điều trị zona thần kinh giảm đau thuộc họ thuốc phiện có một số tác dụng phụ: gây nghiện, táo bón nên cần hạn chế sử dụng, liều dung từ 5 đến 20 mg/ngày.
Trong quá trình điều trị bệnh zona thần kinh, người bệnh cần phải tuân thủ nghiêm túc sự hướng dẫn của bác sĩ về việc sử dụng thuốc. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về nhà tự điều trị, bởi nó có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Nếu thấy các triệu chứng có xu hướng xấu hơn hoặc xuất hiện thêm các triệu chứng mới thì cần nhanh chóng tới ngay các cơ sở y tế để kiểm tra và có hướng xử lý kịp thời.
Người bệnh cũng cần chú ý tuyệt đối áp dụng một số phương pháp truyền miệng như đắp gạo nếp, đỗ xanh hoặc là những lá thuốc nam lên trên vùng tổn thương da. Việc làm này không thể nào chữa được bệnh mà còn có nguy cơ tăng khả năng nhiễm trùng cho da, kích ứng da, gây loét… Khi tổn thương da ướt, dịch tiết ra nhiều thì có thể bôi ngoài da các chế phẩm dạng nước như jarish, dalibour. Khi bị thương tổn da khô hơn thì có thể bôi thêm thuốc trị zona acyclovir. Trường hợp có nhiễm trùng bồi phụ thì bôi tăng cường một số loại mỡ kháng sinh như bactroban, foban sau đó đến ngay phòng khám da liễu uy tín tại Hà Nội để điều trị bệnh zona thần kinh
Bệnh Zona thần kinh do virus gây nên, vì thế cách phòng bệnh Zona cần lưu ý nhất là nên tránh tiếp xúc với người đang mang bệnh.
Cố gắng tránh xa các yếu tố thuận lợi dễ gây bệnh như: nhiễm độc, rối loạn chuyển hóa, nhiễm khuẩn, các bệnh về máu ….
Để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm, trong quá trình chăm sóc và điều trị tại nhà, người bệnh cần hết sức lưu ý những điều sau
Chế độ ăn uống cho người bị zona thần kinh
Người mắc bệnh zona thần kinh nên kiêng một số loại thực phẩm sau:
Những thực phẩm giàu axit amin arginine: theo các nghiên cứu, loại thực phẩm này thúc đẩy sự phát triển của virus gây bệnh zona.
Vì thế trong quá trình điều trị, bệnh nhân zona thần kinh cần kiêng ăn các sản phẩm được chế biến từ đậu nành, những loại hạt cây, sô cô la, mầm lúa mì, yến mạch, bột mì trắng, dừa và gelatin…
Chất béo: các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo cũng làm tình trạng viêm nhiễm càng trở nên trầm trọng hơn, đồng thời khiến các tổn thương do bệnh zona gây ra lâu lành hơn.
Vì thế, người bệnh nên kiêng dùng các loại đồ ăn chiên, xào nhiều dầu mỡ
Ngũ cốc: Các loại ngũ cốc sẽ làm tăng nguy cơ đột biến lượng đường trong máu, làm gia tăng nguy cơ phát triển các loại bệnh nhiễm trùng, đồng thời khiến các vết thương lâu lành hơn.
Hạn chế sử dụng các loại ngũ cốc là cách phòng bệnh zona và giải pháp điều trị bệnh tối ưu.
Hạn chế đồ uống có cồn như rượu, bia vì rượu, bia sẽ ngăn chặn hệ miễn dịch làm virus của bệnh zona thần kinh lây lan nhanh hơn.
Sinh hoạt hàng ngày khi bị zona thần kinh như thế nào
Không được gãi vì gãi sẽ để lại sẹo lồi và làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn thứ phát.
Tuyệt đối không dùng các biện pháp dân gian như đắp đậu xanh, gạo nếp hoặc các loại lá thuốc nam… Làm như vậy không những không chữa bệnh zona thần kinh mà còn kéo theo nguy cơ gây loét, bội nhiễm, kích dị ứng da…
Nếu các bạn còn thắc mắc gì, xin vui lòng liên hệ tới đường dây nóng 0962.299.497hoặc tới trực tiếp phòng khám Đông Phương để được các bác sĩ da liễu có chuyên môn cao tư vấn trực tiếp. Phòng khám đa khoa Đông Phương chuyên điều trị các bệnh về da liễu, uy tín hàng đầu tại Hà Nội, được người bệnh đánh giá cao, và đã điều trị thành công cho hàng nghìn bệnh nhân bị mắc bệnh da liễu.